مقاله اول از فصل هشتم

بسمه‌تعالي
نکته‌هاي ناب
 
حضور قلب:
يکي از آداب قلبيه بسيار مهم که خيلي از آداب ديگر مقدمه آن هستند و عبادت بدون آن روح و رواني ندارد و بازکننده قفل کمالات و باب الأبواب سعادات است و در احاديث زيادي ذکر آن رفته است، حضور قلب است. اگر قلب در وقت عبادت غافل و ساهي باشد، عبادت او حقيقت پيدا نکند و شبه لهو و بازي است. و البته چنين عبادتي در نفس به هيچ وجه تأثيري ندارد و عبادت از صورت و ظاهر به باطن و ملکوت بالا نرود. و از اين جهت است که مي‌بينيد که گاهي پس از چهل- پنجاه سال عبادت اثري حاصل نشده، بلکه روز به روز بر ظلمت قلب و تعصي قوا افزوده مي‌شود و اشتياق ما به طبيعت و اطاعت ما از هواهاي نفسانيه و وساوس شيطانيه افزون گردد. و در روز قيامت حسرت و ندامت که در آن عالم شبيهش نيست، نصيبش ميشود چنانچه خداوند در آيه 39 سوره مريم و آيه 56 سوره زمر مي‌فرمايد: بيمشان ده از روز حسرت- روزي که کار به آخر رسد (مريم/ 39) - دريغا که در نزديك شدن به خدا (يا در طاعت او) کوتاهي نمودم ()زمر/ 56).
در مجموع انسان بايد به حال خود رحمي کند و از عمر خود نتيجه اي حاصل کند و براساس رهنمودهاي انبياء و اولياء به اشتهاهاي کاذب و وعدههاي شيطان پشت پا زند. گاهي شيطان به اميد توبه در آخر عمر، انسان را به شقاوت مي کشاند، با آن که توبه در آخر عمر و تراکم ظلمات معاصي و بسياري مظالم عباد و حقوق اللَّه امري بسيار صعب و مشکل است. و گاهي به وعده شفاعت شافعين عليهم السلام انسان را از ساحت قدس آنها دور و از شفاعت آنها مهجور مي نمايند، زيرا که انغمار در گناهان کم کم قلب را سياه و منکوس ميکند و انسان را به سوء عاقبت منجرّ نمايد. انسان اگر طمع شفاعت دارد، بايد در اين عالم با سعي و کوشش رابطه بين خود و شفعاي خود را حفظ کند و قدري تفکّر در حال شافعان محشر نمايد که حال آنها در عبادت و رياضت به کجا رسيده بود. اگر انسان به اميد شفاعت با باري سنگين از گناهان از دنيا رود ممکن است در قيامت پس از مدت‌هاي طولاني و عذابهاي گوناگون طاقت‌فرسا شفاعت نصيبش شود. پس، غرور شيطان انسان را از عمل صالح بازدارد و انسان را يا بي ايمان يا با بارهاي سنگين از دنيا ببرد و به شقاوت و بدبختي گرفتار کند.
و گاهي با وعده رحمت واسعه ارحم الرّاحمين دست انسان را از دامن رحمت کوتاه کند؛ غافل از آن که اين همه بعثت پيامبران و ارسال کتب و فرو فرستادن فرشتگان و وحي و الهام به پيغمبران و راهنمايي از طريق حق، از رحمت ارحم الرّاحمين است. بزرگ‌تر رحمت‌هاي الهي قرآن است. انسان اگر به رحمت ارحم الرّاحمين طمع دارد و آرزوي رحمت واسعه دارد، بايد از اين رحمت واسعه استفاده کند. انبياء عليهم السلام مأمور بودند که صورت الهي را به طريق ممکن به مردم تحميل کنند تا صورت عالم صورت عدل الهي شود و مردم را ارشاد به باطن نمايند تا مردم به قدم خود آن را بپيمايند و به سعادت برسند.
 
منبع : آداب الصلاة از حضرت امام خميني رحمت الله عليه، مقاله اول، فصل هشتم.